بسمه تعالی |
چ
بیشك، فرهنگ مهدویت تأثیراتی بر دفاع مقدس داشته است. در این مقاله، به برخی از این تأثیرها اشاره شده است، از جمله تبعیت از نایب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، افتخار سربازی برای امام عصر و ایجاد ارتباط معنوی با امام عصر كه باعث شد حضور مردم در جبههها بیشتر گردد. در ادامه به برخی از صفات یاران امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) كه شهدای ما در عمل این صفات را تفسیر كردهاندو در پایان به برخی از تأثیرات دفاع مقدس که بر فرهنگ مهدویت دلالت دارد اشاره می کنیم .
رهبر معظم انقلاب عزيز ميفرمايند: گزارشهاي خوب جنگهاي ملي و ميهني يكي از گوياترين بخشهاي تاريخ هر ملت محسوب ميشود بسياري از آثار بزرگ هنري دنيا برروي قهرماني ملتها متمركز شدهاند، حتي آنجايي كه شكست خوردهاند.
اميد به آينده
تحقيقاً همه زمامداران و فلاسفه بر اين باورند كه توسعه و پيشرفت و خيلي از مفاهيم روانگراي توسعهزا مديون اميد به آينده است و اگر هر جامعه و ملتي از اميد به آينده حذر داشته شود و اصولا آن فرد يا قوم و جامعه اميدي به آينده نداشته باشد پوچگرائي و نيهيليسم توسعه يافته و آن جامعه محكوم به شكست است. نيهيليسم، مفهومي است كه جدا از دلالتهاي فلسفي و پيچيدگيهاي نظرياش، در تجربه روزمره و شخصي افراد نيز معنادار است. به بيان ساده، و همانطور كه نيچه اظهار ميكند، ميتوان نيهيليسم را بيارزششدن ارزشها تعريف كرد.
دين مبين اسلام در دو موضوع عمده در مقابل اين پديده (پوچگرائي و نيهيليسم) قد علم نموده و برخورد كرده است.
انتظار
موعودباوري و اعتقاد به مهدويت، اعتقادي بسيار غني كه در تاريخ اسلام جايگاهي خاص و بس رفيع دارد و اثربخشي خود را در حوادث مختلفي نشان داده است. يكي از حوادثي كه اين اعتقاد در آن نقش اساسي داشته است همان قيام ملت ايران به رهبري امام خميني رحمهالله عليه ميباشد.
انقلاب ما در راه آن هدفي كه امام زمان براي تامين آن هدف ظاهر ميشود يك مقدمه لازم و يك گام بزرگ
بوده. ما اگر اين گام را برنميداشتيم، يقينا ظهور وليعصر (صلواتالله عليه و عجلالله تعالي فرجهالشريف) به عقب ميافتاد.
جنگ يكي از حوادث حساس است كه بر ضد اين انقلاب تحميل شد، آحاد ملت ايران، براي دفاع از دين و تماميت ارضي خود، وارد عمل شدند و مقطعي حساس و در عين حال بسيار درخشان در تاريخ اين انقلاب عظيم به وجود آوردند كه از اين مقطع به دوران دفاع مقدس ياد ميشود.
هشت سال دفاع مقدس، داراي ابعاد و زواياي گوناگوني ميباشد كه با بررسي هر يك از اين ابعاد، در مييابيم فرهنگهاي ناب و ارزشمند ديني را در درون خود جاي داده است.
يكي از زواياي ارزشمند دوران دفاع مقدس همان اعتقاد به مهدي موعود به عنوان منجي عالم بشريت است (انتظار) كه در دوران دفاع مقدس، جلوه خاصي يافت و درخشانتر از گذشته خود را در عرصه نظام اجتماعي و سياسي و دفاعي مطرح نمود و همچنين دفاع مقدس در ترويج اعتقاد به مهدويت نيز ايفاء نقش نموده و توانست در توسعه آن نقشي اساسي داشته باشد. اعتقاد به مهدي موعود در به وجودآمدن فرهنگ دفاعي نقشي اساسي داشت كه موجب گرديد همين فرهنگ دفاعي سرشار از قداست شده و در روح و روان يك يك افراد مدافع نظام اسلامي و اسلاميت ريشه بدواند. همانگونه كه ميدانيم اولين ابزار قدرت و توان انقلاب در مقابله با تجاوز ارتش بعث عراق پيدايش فرهنگ دفاعي است كه به افراد توانايي ميبخشيد و اكنون تبديل به فرهنگ شيعه و شيعيان شده است و به معناي مجموعهاي از دانشها، آداب و علوم مربوط به حضرت بقيهالله(عجلالله تعالي فرجهالشريف) ميباشد از فرهنگ دفاع مجزانمود؟
اعتقاد به مهدويت، به مجموعهاي از نگرشها و ارزشها و هنجارهاي مربوط، به ظهور موعود از سلاله پاك پيامبر اسلام (صليالله عليهوآله) اطلاق ميشود. طبق آيه شريف 105 سوره انبياء اين اعتقاد قدمتي ديرينه دارد و همه اديان الهي به ظهور يك منجي بشارت دادهاند؛ ولي در دين اسلام به واسطه تعاليم قرآن كريم و بيانات پيامبر اكرم و امامان معصوم(عليهمالسلام) و همچنين مجاهدت علمي و فرهنگي علماي شيعه، ابعاد اين اعتقاد، بيشتر آشكار شد.
با توجه به مفهوم انتظار كه عبارت است از چشم به راه بودن و اين كه انتظار واقعي، چشم به راه آمدن آيندهاي روشن است. آيندهاي كه در آن تحولاتي عظيم در عرصههاي مختلف جامعه ايجاد شود. ميفهميم كه انتظار با سرشت و فطرت تمام مردمي كه فرهنگ دفاعي را در خود پرورش دادهاند سازگاري دارد.
ميان تمام جوامع بشري، جامعه شيعي با ديدي عميقتر به مسأله انتظار مينگرد و انتظار را آيندهاي سرشار از خوبيها و پاكيها ميداند كه توسط فردي از نسل پيامبر اكرم(صليالله عليه و آله) حاصل ميشود، شخصيت عظيمي كه زنده است و روزي تمام خوبيها و تمام عدالت را در جهان حاكم ميكند. اين ديد عميق به مساله انتظار را از
كلمات معصومان (عليهم السلام) برداشت كرده است كه فرموده اند: زمين را از قسط و عدل پر ميكند همانطور كه از ظلم و جور پر شده است.
با دقت در روايات زيادي كه درباره اعتقاد به مهدويت وجود دارد و حتي به تواتر رسيده است، ميبينيم دستهاي از آن روايات، به آماده كردن بستر اين قيام جهاني اشاره دارد. طي اين روايات، تمام انسانهاي منتظر دعوت شدهاند كه به اندازه سعي و توان خود بكوشند تا ظهور امام عصر (عجلالله تعالي فرجه الشريف) نزديكتر شود. امام صادق (عليه السلام) ميفرمايد:
هر يك از شما بايد براي خروج قائم(عجلالله تعالي فرجه الشريف) سلاح مهيا كند، هر چند يك تير باشد. خداي تعالي هرگاه بداند كسي چنين نيتي دارد، اميد آن است عمرش را طولاني كند، تا آن حضرت را درك كند.
بنابر اين هر شخصي منتظر وظيفه دارد مقابل كج رويها و ظلمها و ستمها مبارزه كند و جامعه را به سمت آيندهاي روشن پيش ببرد و در اين راه، از هيچ تلاشي، حتي دادن جان خود - دريغ نكند. دليل اين نوع تفكر است كه در تاريخ تشيع، نبردها و مبارزات زيادي به وجود آمده است كه نشان دهنده زنده بودن فرهنگ تشيع است؛ لذا در مكتب تشيع، تن دادن به حكومت هر حاكمي اشتباه است. جان دي استپل ميگويد. از نظر تاريخي اسلام شيعه معتقد است كه هر دولت غير مذهبي، ذاتاً فاسد است.
رمز يا مهدي - يا مهدي ادركني - يا مهدي عجل علي ظهورك در بيشتر ادبيات روزمره رزمندگان دفاع مقدس بسيار مشهود و زبانزد خاص و عام است.
در قرآن فضیلتهای ذکر شده که فرهنگ مهدویت از آن الهام میگیرد
ü معرفت :یعنی شناخت ولایت (همان شناختی که آیت الله بهاءالدینی در مقابل آن زانو زد)
ü تقوا : تقوا طول دادن رکوع و سجود نیست،تقوا یعنی تسلیم در برابر ولایت
ü جهاد : بالاترین جهاد فدا شدن برای ولایت است.
فرهنگ مهدویت، در دفاع مقدس و شكلگیری آن، نقشهای مؤثری داشته است كه در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهد شد.
Ø پیروی از نایب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
این كلام ناب حضرت مهدی علیه السلام كه میفرماید: «و اما در رویدادهایی كه در آینده پیش میآید، به راویان حدیث ما رجوع كنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما هستند و من، حجت خدا بر ایشانم» وظیفه شخص منتظر را در عصر غیبت به خوبی روشن میكند؛ به همین دلیل، مردم شجاع ایران با تبعیت از نایب امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در عصر خود، راهی جبهههای جنگ شدند؛ چون میدانستند امام خمینی رحمه الله علیه در جایگاه نایب عام امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نگاهش را از خط سبز مهدویت گرفته است و از مصادیق بارز «رواة حدیثنا» میباشد؛ به همین دلیل دارای جاذبهای معنوی بود و بسیجیها پروانهوار، گرد شمع وجودش میچرخیدند و عاشق او بودند؛ چرا كه عاشق امام زمانشان بودند و عشق به امام راحل را در راستای عشق به امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف میدانستند. آنان، معتقد بودند هر عشقی بدون عشق به امام زمان علیهالسلام به كار آنان نمیآید و اگر امام راحل حرفی میزد و دستوری صادر میكرد، دوستدارنش به هر قیمتی كه بود، خواستة آن بزرگوار را اطاعت میكردند؛ چون واقعاً درك كرده بودند كه خواستة امام راحل در راستای خواسته امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف میباشد.
یكی از مهمترین خواستههای امام امت رحمه الله علیه حفظ نظام و مبارزه و جهاد در راه اسلام و ارزشهای اسلامی و مهدوی بود. این كه امام رحمه الله علیه میفرمود: «امروز، جنگ بین اسلام و كفر است و برهمة مسلمین واجب است دفاع کنند». و این كه میفرمودند: «من به تمام جهانیان با قاطعیت اعلام میكنم كه اگر جهانخواران بخواهند در مقابل دین ما بایستند، ما در مقابل همة دنیای آنها خواهیم ایستاد و تا نابودی همة آنها از پای نخواهیم نشست». به خاطر حفظ اسلام بود. مردم نیز حضور در جبههها را از وظایف شرعی خود میدانستند.
شهید حاج محمد ابراهیم همت در وصیت نامه ی خود میفرماید: «پیام من فقط همین است: در زمان غیبت، اطاعت محض از ولایت فقیه داشته باشید» نشان دهندة این مطلب است كه رزمندگان ما با تمام وجود از ولی امر و نایب امام زمان خودشان تبعیت میكردند. چه بسیارند پیامها و وصیتنامههایی كه نشان دهندة این مطلب مهم میباشند!
شهدای ما و یا رزمندگان ما در طول هشت سال دفاع مقدس، انتظار و اعتقاد به امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را با پیروی از ولایت فقیه، در عمل و بسیار ملموس به ما نشان دادند. آنان، چون واقعاً اعتقاد داشتند كه راهشان و هدفشان و مكتبشان اسلامی و مهدوی است، مشتاقانه وارد جبهههای جنگ میشدند.
Ø ایجاد ارتباط معنوی
یكی دیگر از تأثیرات فرهنگ مهدویت بر دفاع مقدس، این نكته است كه بسیاری از رزمندگان برای یافتن ارتباط معنوی و حتی دیدار و ملاقات با حضرت بقیةالله عجل الله تعالی فرجه الشریف در جبههها حاضر میشدند. بیشك در دوران هشت سال دفاع مقدس، افراد زیادی توانستند با حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ارتباط
معنوی خوبی برقرار كنند؛ چون محیط سرشار از معنویت جبههها این زمینه را برای آنان فراهم مینمود و آنان، با مناجاتهای شبانه با آن حضرت و فریادهای روزانة «یا مهدی ادركنی» در هنگام نبرد، اعتقاد به فرهنگ مهدویت را در خود عمیقتر میكردند.
وصیتنامهها، خاطرات و دستنوشتههایی كه از دوران دفاع مقدس از آن عزیزان سفر كرده برجای مانده، دریایی است از فرهنگ مهدویت كه ارتباطها، و حتی ملاقاتها و زمزمههای دلتنگی زیادی در آنها موج میزند. اگر در این آثار برجای مانده از آنان، دقت كنیم، به این نكته میرسیم كه با توجه به حجم عظیم این قبیل خاطرات و آثار مكتوب، ارتباط و ملاقات با آن حضرت برای برخی از رزمندگان حاصل شده است.
مقام معظم رهبری در این زمینه میفرماید:
خیلی از بزرگان ما در همین دوران غیبت آن عزیز و محبوب دلهای عاشقان و مشتاقان را از نزدیك زیارت كردهاند؛ بسیاری، از نزدیك با او بیعت كردهاند، بسیاری از او سخن دلگرمكننده شنیدهاند، بسیاری از او نوازش دیدهاند و بسیاری دیگر بدون این كه او را بشناسند، از او لطف و محبت دیدهاند و او را نشناختهاند.
در همین جبهههای جنگ تحمیلی، جوانهایی كه در لحظههای حساس، احساس نورانیت و معنویت كردهاند، لطفی از غیب به سوی دلهای خودشان حس و لمس كردهاند، نشناختند و نفهمیدند.... پیوند میان بسیجیان عزیز و حضرت ولی عصر مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف عزیز یك پیوند ناگسستنی است.
Ø افتخار سربازی امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف
یكی دیگر از تأثیرات فرهنگ مهدویت بر دفاع مقدس، این است كه رزمندهها خودشان را سرباز امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف میدانستند و معتقد بودند این مملكت، مملكت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و رهبر واقعی آنان، آن حضرت است. آنان پذیرفته بودند آن كسی كه در جبههها فرماندهی میكند، خود حضرت میباشد و با این دید وارد جبههها میشدند؛ لذا نه تنها خسته نمیشدند، بلكه با تمام وجود در این راه گام برمیداشتند و سختیها و مشكلات را با جان و دل میخریدند. امام خمینی رحمه الله علیه چقدر زیبا دربارة آن بزرگواران بیان فرموده است كه:
همه شما چه ارتش چه ژاندارمری، چه سپاه پاسداران و داوطلبانی كه برای دفاع از اسلام و دفاع از شرافت اسلامی خودشان به جبههها میروند؛ همة شما لشكرهای اسلامی هستید. همة شماها ارتش امام زمان هستید.
در بخشی از وصیتنامة شهید ناصر محمدخانی كه در تابستان 1361ش به فیض شهادت رسیده، به این نكته چنین اشاره شده است: «ما هیچ نگرانی نداریم؛ چون فرمانده ما امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است و در جلوی ما حركت میكند». او در ادامه از یك امداد غیبی خبر میدهد كه امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف عنایتی به ایشان و همرزمانش كرده است و
نظرات شما عزیزان: